Cumhuriyet kurulduktan sonra Ayasofya Camii ibadet için Müslümanlara hizmet vermeye devam etti. Ancak Ayasofya’nın durumu hiç iyi değildi. Merkez kubbenin yıkılma tehlikesi vardı. Tarihi önemi sebebiyle de Vakıflar Genel Müdürlüğü, onarım sorumluluğunu üstüne almak istemiyordu. Bu görevi üstlenen Bayındırlık Bakanlığı, tespit ve onarım işine başladı.&nbsp;Kubbe kurşunları, alçı pencereleri tamir edildikten sonra zayıf olduğu görülen güneybatı esas ayağının geçidi kapatılarak ayağın bir kısmı demir levha ile güçlendirildi ve yağmur sularının girişini önlemek amacıyla kubbe demir çubuklarla bağlandı.&nbsp;1926’da son bulan bu tamirat işleri, tarihi yapıya bir nebze nefes aldırdı, süre kazandırdı. Çünkü Ayasofya’nın hala çok ciddi bakıma ihtiyacı vardı. İşte müzeye giden yolda küçük küçük adımlar burada atılmaya başlandı. 1926’dan itibaren Amerikan mimarlar cemiyeti Ayasofya’nın tamirini, masrafları da karşılayarak üstlenmek istedi. Türkiye Cumhuriyeti ise milli gurur gerekçesiyle bu teklifi reddetmeye <a fr-original-style="" href="https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1184889" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">hazırlanmaktaydı</a>.&nbsp;1929’a gelindiğinde Ayasofya bakımsız bir durumdaydı. Yenilenmesi için gerçekten büyük bir projeye ihtiyaç vardı. İki yıl sonra Amerikan Bizans Enstitüsü Müdürü’ne, Ayasofya mozaiklerini ortaya çıkarma ve temizleme izni verilir. 1932’nin nisan ayından itibaren mozaiklerin ortaya çıkarılma çalışmaları başlar. Ayrıca güçlendirme ve onarım çalışmaları da yapılmaktaydı. Ayasofya’nın etrafında devam eden kazı çalışmaları ile birlikte bu tarihi yapı hem güçlenir, hem yenilenir hem de tüm mimari değeri, ihtişamlı güzelliği ortaya çıkmaya başlar. Özellikle 500 yıldır üstü sıva ile kapatılmış şekilde duran mozaiklerin ortaya çıkacak olması büyük bir heyecan yaratmıştı. &nbsp;Belki de ortaya çıkan bu ihtişamlı güzellik, bu yapı hakkında müze kararı verilmesini kolaylaştırdı.Sonuç olarak 1930 ila 1935 yıllarında restorasyon çalışmaları sebebiyle halka kapatılan Ayasofya, Bakanlar Kurulu'nun 24 Kasım 1934 tarihli kararıyla müzeye çevrildi. Müze, 1 Şubat 1935’te açıldı.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/1/2/1645500160355.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.79" width="550" alt="Ayasofya mozaiklerini ortaya çıkarma, temizleme çalışmaları" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

     

Müze olmadan önce Ayasofya

Marmara Denizi adını, deniz üzerindeki en büyük, Türkiye’nin ise en büyük ikinci adası olan Marmara Adası’ndan almaktadır. Adadaki tarihi mermer ocağı bu adaya adını vermektedir. Marmara Adası mermerinin Ayasofya Camii’nin yapımında da kullandığı söylenir.Mermer kelimesi esasen Antik Yunanca μάρμαρος (mármaros) şeklindedir; Türkçeye geçişi ya direkt Yunanca yoluyla ya da Arapça üzerinden olabilir. Marmara Denizi ve Adası’nın isimlerindeki [a] harfinin korunması bir ihtimalle bunların Yunancadan alındığına, taş olarak mermer ismindeki [e] harfinin türemesi ise kelimenin bu anlamının ise Arapça üzerinden alındığına işaret olabilir. Dilbilgisinde aynı kelimenin bu tür farklı şekillerde bir dile alınması görülmemiş şey değildir (bknz. İngilizcede “tea” ve “chai” kelimeleri).Mármaros kelimesinin nihai kökeni tartışmaya açıktır. Boisacq’a göre Sanskritçe mrnati (yıkmak, kırmak) ile kökdeş olup, Ön Hint Avrupa dili *meriax- köküne kadar uzanmaktadır. Mermer taşının kırılganlığından dolayı “kırma” anlamında bir kelimenin yakıştırıldığı iddia edilir. Edward Roberts da benzer bir anlam ilişkisi ile “ölüm” anlamlarındaki Ön Hint Avrupa dili *mer-, *mor- köklerine işaret eder.

Kelime Köşesi

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Haftayı geri sar</h2><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">• 1 Haziran Salı itibarıyla kademeli normalleşme sürecinde ikinci etaba geçildi. Bu dönemde sanat etkinliklerinin yasak kapsamında kalması sonrasında devlet desteklerini yetersiz bulan sanatçılar, "Gözünü Yumma" adlı bir kampanya başlattı.• Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, salı akşamı katıldığı bir televizyon programında Merkez Bankası Başkanı ile görüştüğünü ve faizlerin düşürülmesi gerektiğini söyledi. Ertesi gün TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu, para politikasında erken gevşeme beklentilerinin tümüyle ortadan kalkması gerektiğini ifade etti.• Marmara Denizi’nin "deniz salyası" olarak bilinen müsilajla kaplanması sonucunda denize ağ atamadıklarını ve balıkçılığın bitme noktasına geldiğini belirten balıkçılar, devletten acil yardım talep etti. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Marmara’nın farklı noktalarında görülen müsilajla ilgili bir acil bir eylem planı hazırlandığını açıkladı.• Beyoğlu Kaymakamlığı, Gezi Parkı protestolarının 8'inci yıl dönümünü anma etkinliklerini Covid-19 tedbirleri gerekçesiyle yasakladı.• CHP, İzmir ve Ankara Baroları ile bazı sivil toplum kuruluşları, 28 Mayıs günü Ayasofya Camii'nde gerçekleşen etkinlikte Mustafa Kemal Atatürk'e yönelik kullandığı "zalim ve kâfir" ifadeleri nedeniyle İmam Mustafa Demirkan hakkında suç duyurusunda bulundu. MHP ve AK Parti’den de Demirkan’a yönelik tepkiler geldi.• İsrail’de merkez parti Yesh Atid, sağcı parti Yamina ve Arap partisi Ra’am ile bir koalisyon anlaşmasına vardı. Koalisyon, güvenoyu aldığı takdirde Binyamin Netanyahu’nun 12 yıllık başbakanlık dönemi son bulacak.• Dünya Sağlık Örgütü, Çin'de geliştirilen Covid-19 aşısı Sinovac'a acil kullanım onayı verdi. Öte yandan ABD Başkanı Joe Biden, Dünya Sağlık Örgütü’nün COVAX programı aracılığıyla 25 milyon doz Covid-19 aşısını diğer ülkelerle paylaşacaklarını açıkladı. Biden, haziran sonuna kadar bu rakamı 80 milyona çıkarmayı hedeflediklerini söyledi.

Aposto Gündem

• <a fr-original-style="" href="https://tr.euronews.com/2021/06/01/mhp-lideri-bahceli-ataturk-e-tahammulsuzluk-turkiye-cumhuriyeti-ne-tahammulsuzluktur" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">MHP lideri Devlet Bahçeli</a>, Atatürk'ün "kırmızı çizgi" olduğunu ve Atatürk'e tahammülsüzlüğün Türkiye Cumhuriyeti'ne tahammülsüzlük olduğunu söyledi. AK Parti milletvekili İbrahim Aydemir de Atatürk'e hakareti "kabul etmediklerini" açıkladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: Ayasofya Camii'ndeki bir programda İmam Mustafa Demirkan, Mustafa Kemal Atatürk'e yönelik olarak "zalim ve kâfir" ifadelerini kullanmış; CHP konuyla ilgili suç duyurusunda bulunmuştu.</li></ul>

• <a fr-original-style="" href="https://www.sozcu.com.tr/2021/gundem/chp-ataturke-lanet-okuyan-demirkandan-sikayetci-oldu-6460628/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">CHP, İzmir ve Ankara Baroları</a> ile bazı sivil toplum kuruluşları, 28 Mayıs günü Ayasofya Camii'nde gerçekleşen etkinlikte Mustafa Kemal Atatürk'e yönelik kullandığı "zalim ve kâfir" ifadeleri nedeniyle İmam Mustafa Demirkan hakkında suç duyurusunda bulundu.

Ayasofya Camii ile ilgili hikayeler